Fudbal često služi kao pozornica za velike trenutke sportskog duha. Međutim, povremeno se pretvori i u arenu za društvene poruke koje ostaju zapamćene decenijama. Tako je prijateljska utakmica između Mađarske i Kolumbije, odigrana početkom juna 1990. godine, ostala upisana u istoriji. Ne zbog rezultata, već zbog jedinstvenog čina koji je simbolizovao kraj komunizma i novo doba slobode za žene u istočnoj Evropi. U jeku istorijskih promena koje su zahvatile Evropu, samo nekoliko meseci nakon pada Berlinskog zida, organizatori prijateljskog meča u Budimpešti odlučili su da na nesvakidašnji način obeleže novu eru. Na stadionu „Nepstadion“, pred oko 4.000 gledalaca, na teren je zakoračila gola Mađarska manekenka, obučena samo u beli tanga donji veš i štikle. Njeno prisustvo na centru terena, gde ju je dočekao kapiten Kolumbije Karlos Valderama, označilo je početak meča, ali i simboličan kraj jednog političkog režima. Konkretno komunizma, koji je decenijama dominirao istočnom Evropom. Uključujući i Mađarsku…
Valderama je aplauzom dočekao šut manekenke
Komunistički režim u Mađarskoj bio je deo širih sovjetskih uticaja koji su ograničavali političke slobode, prava pojedinca, a naročito ulogu i glas žena u društvu. Zato je ova scena imala duboko značenje. Žena, samouverena i slobodna, doslovno je šutnula loptu u novu eru, dok su igrači i gledaoci posmatrali u neverici. Dok su prisutni svedočili ovom neobičnom prizoru, manekenka je samouvereno došla do centra terena i nogom uputila loptu ka polovini Kolumbije. Valderama, iako vidno iznenađen, ostao je pribran. On je čak aplaudirao njenom činu, pokazavši poštovanje prema poruci koju je taj gest nosio.
Interesantno je da je Mađarska tog dana pobedila sa 3:1. Mnogi su se kasnije šalili da je upravo manekenka bila „tajni motivator“ tima. Iako Mađarska nije učestvovala na Svetskom prvenstvu te godine, ovaj događaj ostao je kao snažan podsetnik na prekretnicu u istoriji zemlje. Sa druge strane, Kolumbija je nastavila svoj put na Svetskom prvenstvu u Italiji, stigavši do osmine finala. Karlos Valderama, sa svojom prepoznatljivom frizurom i stilom igre, ostavio je dubok trag, naročito u susretu sa Zapadnom Nemačkom, kada je asistirao za ključan pogodak koji je Kolumbiji omogućio prolazak iz grupe. Ipak, mnogi ljubitelji fudbala pamtiće i njegov susret sa polugolom ženom u Budimpešti. Bio je to jedan od najneobičnijih trenutaka u njegovoj karijeri. Mada, su još neki „čudni“ momenti važan deo njegove karijere…
Poruka oslobađanja
Ova bizarna, ali upečatljiva, epizoda iz 1990. godine danas se posmatra sa dozom humora, nostalgije i poštovanja. Iako je izazvala različite reakcije, gest mađarske manekenke imao je duboko simbolično značenje. On je bio vizuelna poruka oslobađanja, promena i jednakosti.
Sport, a naročito fudbal, često nadilazi svoje granice, postajući refleksija društvenih kretanja. I dok je lopta tada poletela ka polovini Kolumbije, cela scena je zapravo šutnula represiju, ćutanje i podelu – i otvorila vrata jednoj slobodnijoj budućnosti.
A topless woman ceremonially kicks off a friendly between Hungary and Colombia following the fall of Communism and the subsequent pursuit of women's freedom in 1990 pic.twitter.com/OzvErj1h3I
— Tom Mortimer (@TomaszMortimer) January 29, 2018